Bullying niszczy zdrowie fizyczne i psychiczne uczniów!
Możesz temu zapobiec:
Sprawdź, jak działa RESQL
Czym jest bullying?
Bullying w szkole to agresywne zachowanie:
Co Cię nie zabije, to Cię wzmocni?
Ten mit ma groźne konsekwencje. Wielu dorosłych (w tym pedagodzy
i psycholodzy!) uważa, że bullying hartuje i uczy radzenia sobie w grupie.
Badania pokazują jednak coś odwrotnego – doświadczenia bullyingu skutkują
pogorszeniem się zdrowia fizycznego i psychicznego w życiu szkolnym,
a potem dorosłym. Konieczność długotrwałego funkcjonowania we wrogim
środowisku szkolnym uruchamia bowiem procesy fizjologiczne i
neurofizjologiczne, które wywołują problemy ze zdrowiem fizycznym
i psychicznym nie tylko ofiar, ale także sprawców i świadków przemocy.
My – dorośli możemy zatrzymać koło przemocy!
Ponieważ uczeń nie jest w stanie zmienić skomplikowanej struktury zależności
w hierarchii rówieśniczej, to nauczyciel powinien stać się jego pierwszym
ratownikiem. Badania pokazują, że „nauczyciele, którzy mają doświadczenie w
rozpoznawaniu i radzeniu sobie z bullyingiem, widzą więcej i interweniują
skuteczniej”. * Nie zmarnujmy tej szansy!
Konsekwencje bullyingu, które mogą wystąpić w szkole i w życiu dorosłym:
Klikając w listę, poznasz źródła naukowe
- problemy z nauką i relacjami rówieśniczymi
- Wójcik M., Thornberg R., Flak W., Leśniewski J., Downward
spiral of bulying: Victimization timeline from former
victims' perspective w: Journal of interpersonal violence,
37(13-14), NP10985-NP11008, 2022.
- Wójcik M., Thornberg R., Flak W., Leśniewski J., Downward
-
silny, długotrwały stres
- Knack J. i inni, Worse than sticks and stones? Bullying is
associated with altered HPA axis functioning and poorer
health w: Brain and Cognition, 77(2), 183–190, 2011. -
Ouellet-Morin I. i inni, A discordant monozygotic twin design
shows blunted cortisol reactivity among bullied children, w:
Journal of the American Academy of Child & Adolescent
Psychiatry, 50(6), 574–582, 2011.
- Knack J. i inni, Worse than sticks and stones? Bullying is
-
depresja, myśli i próby samobójcze
- KRigby K., Consequences of bullying in schools, w: The
Canadian Journal of Psychiatry, 48(9), 583–590, 2003.
- KRigby K., Consequences of bullying in schools, w: The
-
zaburzenia odżywiania, zwiększone ryzyko cukrzycy i choroby serca
- Lehti V. i inni, Childhood bullying as a predictor for becoming
a teenage mother in Finland, w: European Child & Adolescent
Psychiatry, 20(1), 49–55, 2011.
- Lehti V. i inni, Childhood bullying as a predictor for becoming
-
lęk uogólniony, społeczny, napadowy
- Copeland W. E. i inni, Does childhood bullying predict eating
disorder symptoms? A prospective, longitudinal analysis, w:
International Journal of Eating Disorders, 48(8), 1141–1149,
2015. -
Kaltiala-Heino R. i inni, Bullying at school – an indicator of
adolescents at risk for mental disorders, w: Journal ofAdolescence, 23(6), 661–674, 2000.
- Copeland W. E. i inni, Does childhood bullying predict eating
-
nadużywanie substancji psychoaktywnych
- Copeland W. E. i inni, Does childhood bullying predict eating
disorder symptoms? A prospective, longitudinal analysis, w:
International Journal of Eating Disorders, 48(8), 1141–1149,
2015.
- Copeland W. E. i inni, Does childhood bullying predict eating
-
problemy w związkach i relacjach intymnych
- Copeland W. E. i inni, Childhood bullying involvement
predicts low-grade systemic inflammation into adulthood,
w: Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(21),
7570–7575, 2014.
- Copeland W. E. i inni, Childhood bullying involvement
-
zaburzenia obrazu własnego ciała
- Popyk A., Pustułka P., Wójcik M., Mondry M., Relationship
between school bullying victimization and social
attachment patterns in adulthood, w: Studia Socjologiczne,
2, 139-157, 2024.
- Popyk A., Pustułka P., Wójcik M., Mondry M., Relationship
-
wczesna inicjacja seksualna, niechciane ciąże
- Mondry M. Popyk A., Pustułka P., Winogrodzka D., Wójcik M.,
Bullying a wchodzenie w dorosłość: Znaczenie doświadczenie przemocy rówieśniczej dla zdrowia
psychicznego młodych dorosłych, w: Educational
Psychology, 70(84), 35-54, 2024.
- Mondry M. Popyk A., Pustułka P., Winogrodzka D., Wójcik M.,
Bullying niejedno ma imię
Bullying to nie tylko przemoc fizyczna. Na podstawie badań, obserwacji i rozmów z uczniami
i
nauczycielami naukowcy zidentyfikowali najczęściej występujące rodzaje przemocy rówieśniczej
w
środowisku szkolnym:
Bullying relacyjny
Występuje najczęściej, jest najrzadziej zgłaszany i ma
najpoważniejsze konsekwencje. Jest to
wyzywanie,
wyśmiewanie, izolowanie, ignorowanie, nieodzywanie
się, rozsiewanie plotek, nastawianie
przeciwko i inne
działania, które zmierzają do wykluczenia, utraty
popularności i odrzucenia przez
grupę atakowanej
osoby.
Bullying seksualny
Niechciane zachowania o charakterze seksualnym:
zdejmowanie odzieży, ocieranie się, łaskotanie,
napieranie w wąskich przejściach, wysyłanie
wulgarnych wiadomości.
Bullying elektroniczny
Poniżanie, ośmieszanie, zastraszanie za pomocą
technologii komunikacyjnych: publikowanie postów,
komentarzy, zdjęć i filmików w mediach
społecznościowych, komunikatorach internetowych,
e-mailach i
SMS-ach.
Bullying materialny
Kradzieże, chowanie i niszczenie rzeczy, wymuszanie
pieniędzy, używanie czyjejś własności bez
pozwolenia.
Bullying fizyczny
Wszelkie użycie siły fizycznej: bicie, kopanie, szarpanie, popychanie,
zamykanie w toalecie lub innym pomieszczeniu,
przytrzymywanie, podstawianie nogi, szturchanie.
To publiczność napędza koło bullyingu
W 80% incydentów przemocy obecni są rówieśnicy – publiczność. Ich postawa i działanie rozpoczyna, powstrzymuje lub rozkręca bullying. Dlatego tak ważne jest dostrzeżenie i docenienie roli rówieśników w incydentach przemocy rówieśniczej.
Bullying dotyczy całej klasy, a nawet społeczności szkolnej – nie tylko agresora i ofiary, ale też świadków, kibiców, obrońców czy „wrogojacieli”. Zobacz, jak trudne są doświadczenia przemocy. Żadne dziecko i żaden nastolatek nie powinni tego doświadczać.
Jak zatrzymać to koło? System RESQL przeprowadzi Cię krok po kroku przez całą ścieżkę wdrożeniową.
Ilu uczniów doświadcza bullyingu
co najmniej kilka razy w miesiącu?
Kliknij, aby poznać źródła naukowe
- Sitek M., Ostrowska E.B., PISA 2018, Czytanie, rozumienie, rozumowanie, Warszawa 2020.
- Włodarczyk J., Wójcik S.,Skala i uwarunkowania przemocy rówieśniczej. Wyniki ogólnopolskiej diagnozy krzywdzenia dzieci w Polsce, w: Dziecko krzywdzone. Teoria - badania - praktyka, 18/3, 9-35, 2019.
- Przewłocka J., Bezpieczeństwo uczniów i klimat społeczny w polskich szkołach, Raport z badania, Instytut Badań Edukacyjnych, 2015.
Bullying w klasie utrudnia pracę nauczycielom
Jeżeli w klasie panuje atmosfera strachu i zagrożenia, uczniowie, zamiast na nauce, koncentrują się na lokalizowaniu i unikaniu zagrożeń. W konsekwencji spada ich skupienie, co pogarsza komfort i efekty pracy nauczyciela.
Wdrożenie systemu RESQL w szkole przynosi nauczycielom wymierne korzyści:
Poprawa więzi z uczniamiPozytywna relacja uczniów z nauczycielem obniża częstotliwość występowania zachowań agresywnych. Nauczyciel, który zamiast na rywalizację, kładzie większy nacisk na współpracę – zmniejsza ryzyko rozwoju silnej pionowej hierarchii, która sprzyja bullyingowi.
Lepsza atmosfera w klasieUmiejętność dostrzegania i radzenia sobie z bullyingiem sprawia, że uczniowie czują się swobodniej, co poprawia ich samopoczucie, pracę w grupie, a także frekwencję osób, które z powodu doświadczeń bullyingowych unikają szkoły.
Lepsze wyniki w nauceWyniki osiągnięć matematycznych i przyrodniczych dzieci, które były ofiarami przemocy, są prawie 3 razy gorsze (!) od wyników uczniów, którzy nie doświadczali bullyingu.* Można to też ująć inaczej – dzieci mające gorsze wyniki 3 razy częściej stawały się ofiarami przemocy. Przerwanie tej pętli jest kluczowe dla poprawy wyników w nauce. * Testy TIMSS 2019
Większe kompetencje wychowawczeNauczyciel otrzymuje scenariusze interwencyjne i przechodzi szkolenia, dzięki którym lepiej radzi sobie z problemami wychowawczymi swojej klasy.Umie zarządzić dynamiką klasy i przekazuje uczniom umiejętność rozpoznawania bullyingu i proszenia o pomoc.
Wsparcie psychologiczne w trudnych sytuacjachJeśli czujesz, że sytuacja Cię przerasta, jeśli potrzebujesz porady psychologa kryzysowego, innego interwenta lub prawnika oświatowego, jesteśmy do Twojej dyspozycji. Pomożemy Ci rozwiązać szczególnie trudne sprawy i zadbać o komfort psychiczny niezbędny w pracy.
-
Poprawa więzi z uczniami
Pozytywna relacja uczniów z nauczycielem obniża częstotliwość występowania zachowań agresywnych. Nauczyciel, który zamiast na rywalizację, kładzie większy nacisk na współpracę – zmniejsza ryzyko rozwoju silnej pionowej hierarchii, która sprzyja bullyingowi. -
Lepsza atmosfera w klasie
Umiejętność dostrzegania i radzenia sobie z bullyingiem sprawia, że uczniowie czują się swobodniej, co poprawia ich samopoczucie, pracę w grupie, a także frekwencję osób, które z powodu doświadczeń bullyingowych unikają szkoły. -
Lepsze wyniki w nauce
Wyniki osiągnięć matematycznych i przyrodniczych dzieci, które były ofiarami przemocy, są prawie 3 razy gorsze (!) od wyników uczniów, którzy nie doświadczali bullyingu.* Można to też ująć inaczej – dzieci mające gorsze wyniki 3 razy częściej stawały się ofiarami przemocy. Przerwanie tej pętli jest kluczowe dla poprawy wyników w nauce.
* Testy TIMSS 2019 -
Większe kompetencje wychowawcze
Nauczyciel otrzymuje scenariusze interwencyjne i przechodzi szkolenia, dzięki którym lepiej radzi sobie z problemami wychowawczymi swojej klasy. Umie zarządzić dynamiką klasy i przekazuje uczniom umiejętność rozpoznawania bullyingu i proszenia o pomoc. -
Wsparcie psychologiczne w trudnych sytuacjach
Jeśli czujesz, że sytuacja Cię przerasta, jeśli potrzebujesz porady psychologa kryzysowego, innego interwenta lub prawnika oświatowego, jesteśmy do Twojej dyspozycji. Pomożemy Ci rozwiązać szczególnie trudne sprawy i zadbać o komfort psychiczny niezbędny w pracy.
Co mówią uczniowie, którzy
doświadczyli bullyingu?
Janek
IMIĘ UCZNIA ZMIENIONEW gimnazjum nie było dnia bez dogadywania, złośliwych kawałów. Nienawidziłem szkoły. Ciekawe, dlaczego nie powiedziałem nauczycielom. Teraz myślę, że chyba myślałem, że to normalne w szkole i że to moja wina. No to po co mówić, przecież wychowawczyni mnie nie zmieni.
W 3 klasie poznałem fajnych ludzi z klubu skałkowego. Poszedłem na skałkę, złapałem bakcyla i już tam ciągle chodziłem. Jak miałem już swoich przyjaciół i zaczynałem rozumieć, że jestem ok, to zacząłem bardziej walczyć o swoje w klasie. Nie dawałem się, odgryzałem. No i tak bardzo mnie to już nie obchodziło.
No i pod koniec 3 klasy już było normalnie, a w liceum jak gdyby nigdy nic. Mam taką dziwną myśl, że chyba nie chcę mieć dzieci, żeby nie spotkało ich to samo w szkole.
Patrycja
IMIĘ UCZNIA ZMIENIONEJako nowa trafiłam do 3 klasy podstawówki. Pani mówiła “Widzicie Patrycja tak pięknie czyta a wy nie”. Stałam się kujonem, nikt mnie nie lubił. Do tego śmiali się ze mnie i przezywali, że jestem gruba. Mówiłam Pani, ale nie pomogło. Mówiła nie martw się, będzie dobrze. Taaa, dobrze. Jak w 5 klasie podpalili mi włosy, to wreszcie nauczyciele się ocknęli, że jest przemoc w klasie. Najgorzej było, gdy ostatnia koleżanka mnie zostawiła i zaczęła razem z innymi się ze mnie nabijać.
W gimnazjum wybawienie – sanatorium, gdzie mogłam spokojnie się uczyć. Wtedy po raz pierwszy powiedziałam nauczycielowi, co mnie spotkało. I powiedział mi, że ta koleżanka, co odeszła, to dlatego, że bała się grupy. Kurde, nie mogli mi tego wcześniej powiedzieć???!!!
Teraz studiuję na ASP i mam czasem takie klimaty, że jak wchodzę w nową grupę, to trochę się boję, że może znowu albo że ktoś się będzie śmiał.
Ania
IMIĘ UCZNIA ZMIENIONEW wakacje po pierwszej klasie w liceum spotkałam Marcina, kolegę z klasy, fajnie nam się gadało. Parę razy poszliśmy do kina i na pizzę. Ale poważnych planów nie miałam, zostaliśmy znajomymi. Jak wróciłam do szkoły to inni zaczęli ode mnie stronić. Zuzia mi pokazała, że Ola z klasy napisała na grupie, że jej ukradłam Marcina, przespałam się z nim, a potem go rzuciłam.
Na moje urodziny nikt nie chciał przyjść, parę razy jakieś memy poszły. Nawet Marcin udawał, że mnie nie zna. Zuzia mi tylko została i też jej się za to dostawało. Powiedziałam o tym rodzicom i oni poszli do wychowawczyni. Ona to zbagatelizowała, niby jakąś pogadankę zrobiła i tyle. Na wiosnę zagadnął mnie matematyk, czy wszystko jest ok, a ja się rozpłakałam już z tych nerwów i bezradności. On ze mną porozmawiał i obiecał, że spróbuje pomóc.
Najważniejsze, że mi powiedział, że to jest poważna sprawa, a nie, że mi się coś wydaje. I coś się zaczęło dziać. Była psycholog na wywiadówce i rozmawiała z rodzicami o sytuacji w klasie. Na lekcji też była i były warsztaty, nawet spoko. Zuzia mi powiedziała, że psycholog z każdym osobno rozmawia. Marcin mnie przeprosił, kilka dziewczyn też. Teraz jestem w 4 klasie, a ciągle pamiętam te miesiące, że normalnie wymiotowałam, jak miałam iść do szkoły. Tak serio, to ciągle się trochę boję, że to wróci, ale jestem czujna.